Η διάγνωση αναγκών εκπαίδευσης ή κατάρτισης αφορά στη συλλογή και επεξεργασία όλων των στοιχείων και πληροφοριών που είναι αναγκαίες για τη διερεύνηση και ανάλυση των αναγκών κατάρτισης των εκπαιδευομένων, με στόχο να διαμορφωθεί κατάλληλα το εκπαιδευτικό πρόγραμμα για την κάλυψη των αναγκών αυτών.
Οι ευρύτερες ανάγκες προκύπτουν από τις κοινωνικές,πολιτικές και οικονομικές συνθήκες που βιώνουμε και συνήθως αποτελούν ευθύνη του τμήματος/υπεύθυνου εκπαίδευσης σε συνεργασία με τον εκπαιδευτή. Οι συλλογικές ανάγκες αφορούν στις ανάγκες κατάρτισης που προκύπτουν σε επίπεδο οργανισμού ή από την εφαρμογή προτύπων και κανονισμών (ISO, Κανονισμοί Ασφάλειας κα). Οι ανάγκες αυτές θα επηρεάσουν σε μεγάλο βαθμό το σχεδιασμό του εκπαιδευτικού προγράμματος καθώς αυτό θα πρέπει να τις καλύπτει, όμως θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να λαμβάνονται υπόψη και οι ατομικές ανάγκες των εκπαιδευομένων.